De spanningsboog van een websitebezoeker is klein. Mensen lezen niet, ze scannen. Hoe maak je webteksten beter scanbaar waardoor je de boodschap toch overbrengt? Ik geef je 7 manieren om je tekst beter scanbaar en leesbaar te maken.
Don’t make me think!
Rond 2000 was ik betrokken bij het opzetten van een nieuwe website. De gemiddelde website werd destijds ingericht op basis van de beperkte technische mogelijkheden van het contentmanagement-systeem. Ik kocht toen het boek “Don’t make me think” van Steve Krug dat een wereld voor mij opende. De boodschap: zorg dat je website zo intuïtief is dat de bezoeker niet na hoeft te denken. Als tekstschrijver speel je een belangrijke rol hierin.
Een website moet voldoen aan de volgende eisen:
- eenvoudig vindbaar
- eenvoudig leesbaar
- consistentie op het gebied van vormgeving en inhoud
- eenvoudig navigeerbaar
- snel te downloaden
Websitebezoeker scant tekst
Als tekstschrijver is het jouw taak te zorgen dat een tekst gemakkelijk leest. Zo gemakkelijk dat een websitebezoeker niet hoeft na te denken, maar door de tekst 'glijdt'.
Je website wordt lang niet altijd meer achter een bureau gelezen.
Bezoekers worden overspoeld door informatie, waardoor zij slechts kort de aandacht kunnen vasthouden. Websitebezoekers lezen ook niet altijd meer achter een bureau, maar ook via de mobiele telefoon onderweg, in de trein en zelfs tijdens het autorijden. Gevolg: bezoekers lezen niet, maar scannen tekst. Kost het te veel concentratie om een tekst te lezen? Dan haakt je lezer af, hoe interessant de inhoud ook is. Als tekstschrijver is het belangrijk je te realiseren dat een beeldscherm vervelend is om lange teksten van te lezen.
7 manieren om teksten leesbaar en scanbaar te maken
Laat ik beginnen met een belangrijke opmerking, of waarschuwing als je wilt. Tekst moet altijd echt zijn. Ik bedoel daarmee dat je een goed verhaal moet schrijven, waarin je een belangrijk onderwerp aansnijdt en lezers iets vertelt of leert. Als je deze tekst geschreven hebt, ga je pas nadenken over de onderstaande punten die de tekst beter leesbaar en scanbaar maken. Raak je meer bedreven in het schrijven, dan pas je automatische deze punten toe terwijl je schrijft.
1. Schrijf korte hapklare paragrafen
Tekst moet eenvoudig leesbaar zijn. Vermijd obstakels als lange zinnen, moeilijke woorden en ingewikkeld taalgebruik. Knip lange paragrafen in kortere, eenvoudig leesbare blokjes.
Om op een bepaalde zin de nadruk te leggen, kun je deze zin schrijven als losse paragraaf.
2 Gebruik kopjes en subkopjes
Voor het scannen van tekst zijn kopjes essentieel
Bij het lezen wordt je aandacht automatisch naar kopjes getrokken. Je kopjes moeten dus het verhaal vertellen, de overige tekst is een toelichting of verduidelijking. Door alle kopjes te lezen moet de lezer al een goede indruk krijgen waarover de tekst gaat. Schrijf kopjes die interesse wekken en aanzetten tot het doorlezen van de tekst.
Kopjes zijn het gist van je ‘tekstbeslag’
Kopjes maken een tekst luchtig. Lange lappen aaneengesloten tekst wekken de indruk van een saaie, langdradige tekst die veel tijd kost om te lezen. De moed zakt de lezer al in de schoenen voordat hij begonnen is met lezen.Kopjes en alinea's maken een tekst leesbaar.
3. Schrijf lijstjes in plaats van lange opsommingen
Ook lijstjes zijn eenvoudig te scannen. Een lijst is een prima alternatief voor een lange opsommende zin. Gebruik cijfers in een opsomming als die een bepaalde volgorde of een vast aantal punten weergeeft (“Om een chocoladetaart te bakken volg je de volgende 5 stappen”). Gebruik bullets in alle andere gevallen.
4. Quotes worden eerder gelezen
Ook quotes worden gelezen bij het scannen van een tekst. Quotes zijn stukjes tekst afkomstige van een andere bron. Denk bijvoorbeeld aan een citaat. Ze springen vaak letterlijk uit de tekst (in- of uitspringen) of zijn voorzien van een alternatieve opmaak. Hierdoor vallen qoutes goed op.
“If writers wrote as carelessly as some people talk, then adhasdh asdglaseuyt[bn[ pasdlgkhasdfasdf.”
― Lemony Snicket, Horseradish
5. Voorzie plaatjes van een onderschrift
Plaatjes maken de tekst luchtig. Maar ze kunnen ook je verhaal samenvatten of ondersteunen. Een beeld zegt immers meer dan duizend woorden. Zeker als je ook nog een duidelijk onderschrift toevoegt. Een onderschrift wordt in de regel gelezen tijdens het scannen van de pagina. Een infographic is een mooi voorbeeld van een afbeelding die een verhaal vertelt.
Hetzelfde geldt natuurlijk ook voor video. Het is niet voor niets dat veel sites video of animaties gebruiken om een dienst snel uit te leggen.
Alleen al om het feit dat Google nog geen afbeeldingen kan lezen, vervangen afbeeldingen en video’s een goede tekst niet, maar zijn ze een goede aanvulling om de grote lijnen van je verhaal uit te leggen.
6. Schrijf belangrijke teksten vet of cursief
Vetgedrukte en cursieve tekst valt op, waardoor de kans groter is dat deze gelezen wordt. Hiermee kun je dus de aandacht vestigen op een belangrijk woord of stukje tekst binnen een alinea. SEO-waarde heeft dit overigens nauwelijks. Gebruik vet en cursief sporadisch; teveel afwijkingen maakt tekst onrustig en slechter leesbaar.
7. Gebruik nummers en speciale karakters
Cijfers en speciale tekens vallen in een tekst meer op dan woorden. Schrijf je een artikel over een belangrijk onderzoek, schrijf dan “6% koos voor de auto” in plaats van “zes procent koos voor de auto”. Waarschijnlijk heb je voor het lezen van deze paragraaf al “6%” in een ooghoek waargenomen. Je merkt dat de cijfers en het procentteken meteen de aandacht trekken. Hetzelfde geldt voor andere tekens, zoals het euroteken (€).
Als je als tekstschrijver rekening houdt met de bovenstaande punten, wordt je tekst beter scanbaar en leesbaar. Een websitebezoeker krijgt meteen een betere indruk van de inhoud van de tekst en is sneller geneigd door te lezen.
foto: Tom Bream, Shai Gilboa
Goed kort stuk!